کلمات هم نویسه و کلمات هم آوا
کلمات هم نویسه
کلمات هم نویسه : از اسمش پیداست . واژه هایی که نوشتن یکسان دارند اما از نظر معنی و تلفظ متفاوتند.
کلماتی مانند :
مِهر : محبت ؛ ماه مهر / مُهر : وسیله چاپ دستی
گِل : خاک / گُل :
کُشتی / کِشتی
مسلم / مسلّم
نوبهار است در آن کوش که خوشدل باشی که بسی گل بدمد باز و تو در گلباشی
گوهر مخزن اسرار همان است که بود حقه ی مِهر بدان مُهر و نشان است که بود
- دّه – دِه پّر – پُر - کِشتی – کُشتی سُم – سُم
گُل – گِل کّره - کُره شُش - شِش
هم آوا
هم آوا (متشابه ) : به کلماتی می گویند که در تلفظ یکسان اند امّا در نوشتار و معنی متفاوتند . کلمات هم آوا به لحاظ ادبی نیز مورد توجّه اند به نحوی که در آرایه های بدیعی یکی از انواع جناس محسوب شده و به آن «جناس لفظ» می گویند این نوع کلمات در املاء دارای اهمیّت بسیارند و از موضوعات قابل توجّه محسوب می شوند . دانستن معنای کلمات هم آوا می تواند به ما در درست نویسی کمک بسیاری کند .
نظر به اهمیّت کلمات هم آوا در ادامه فهرستی از برخی از این واژگان را می آوریم :
زمین : کره ی خاکی ضمین : عهده دار
غالب : چیره ، برتر قالب : شکل
پرتغال : نام کشور پرتغال : نام میوه
اَلَم : درد عَلَم : پرچم
صواب : درست ثواب : پاداش ، اجر
بحر : دریا بهر : برای
غذیر گودال - آبگیر قدیر : توانا ، قادر
حول : اطراف هول : ترس
غریب : دور از وطن قریب : نزدیک
قاضی : داور غازی : جنگجو
آری : بله عادی : بری - پاک
ارز : پول و بهاء عرض : پهنا
اساس : پایه و بنیاد اثاث : وسایل و لوازم
اسم : نام اثم : گناه
امل : آرزو عمل : کارو تلاش
امارت : فرمانروایی و حکومت عمارت : بنا
باقی : باقیمانده و ته مانده باغی : سرکش و نافرمان
تعلّم : آموختن تألم : سختی ودرد کشیدن
تهدید : ترساندن تحدید : حدو اندازه - معلوم کردن
حیات : زندگی حیاط : صحن ، محوطه
حرم : اندرون خانه ، اهل خانه هرم : پیری
خویش : فامیل ، خود خیش : گاو آهن
خار : تیغ خوار : ذلیل و بی مقدار
قضا : اتفاق غذا : خوردنی
قدر : اندازه و ارزش غدر : مکرو بی وفایی
معمور : آباد شده مأمور : فرمانبرو نگهبان
نثر : متن - غیر شعر نصر : یاری کردن
خاست : بلند شد خواست : طلب کرد
حراست : نگهبانی حراثت : برزه گری - کشاورزی
زهر : سم ظهر : پشت
سفر : یکجانماندن - مسافرت صفر : ماه دوم قمری
سد : بستن صد : عدد صد